2010-10-29 Marlon Talks #23

Nieuwe CD met de Anhaltische Philharmonie

Mijn nieuwe CD met Joaquin Rodrigo’s Concierto de Aranjuez komt deze maand uit bij Acousense records. De CD is binnenkort verkrijgbaar via hun website en op www.jpc.de. De CD is opgenomen tijdens live concerten in juli van dit jaar met de Anhaltische Philharmonie onder leiding van Antony Hermus. Het was een geweldige ervaring om samen te werken met Antony en zijn orkest.

Fontys Conservatorium

In september ben ik begonnen les te geven als hoofdvakdocent aan het Fontys Conservatorium in Tilburg. Het is ontzettend leuk om te werken met de jonge getalenteerde musici in mijn gitaarklas. Ze zullen zich op 9 december om 19:00 in het conservatorium presenteren in het studentenconcert van de gitaarafdeling.
Het conservatorium heeft een Young Musician's Academy en biedt Bachelor en Master studieprogramma's voor gitaar.

Aruba

Vorige maand was ik een paar dagen op Aruba, waar mijn nieuwe muziektheaterwerk "Anansi" in première werd gebracht. De productie was een samenwerking van de Dutch Chamber Music Company, dirigent Arjan Tien, verteller en schrijver Paul Middellijn, theaterproducent Joan Danies met haar gezelschap en zangeres Tica Giel met haar Coro Briyante. Gedurende 8 uitvoeringen trok de voorstelling een publiek van meer dan 3000 kinderen en 800 volwassenen. Het project was georganiseerd door Carmen Statia en Rose-Marie Provence van de Stichting Muchila Creativo , samen met de Dutch Chamber Music Company van Raymond Vievermanns. Als de componist van de muziek, geboren op het prachtige eiland Aruba, was het een grote eer deel uit te maken van dit project.

Agenda

20 Nov Solorecital
Theatre des Abbesses, Paris (France)
9 Dec Student Concert
Studentenconcert van de gitaarafdeling van het Fontys Conservatorium
Studenten van Marlon Titre en Enno Voorhorst
19:00, Fontys Conservatorium
10 Dec Concert met Cello Octet Amsterdam & Izaline Calister
Bijlmerparktheater, Amsterdam
30 Dec Concert of Duo Titre-Saeijs
Internationaal Kamermuziek Festival Utrecht
Grand Hotel Karel V, 15:00

“Als je niet leeft kun je geen muziek maken”

Interview met jazzgitarist Jean Jacques Rojer

Jean-Jacqus Rojer trad in 2007 op in Carnegie Hall, New York, als onderdeel van Paquito D’Rivera’s young artist concert, georganiseerd door het Weill instituut. Later dat jaar had hij de eer op te treden met het Lincoln Center Jazz Orchestra tijdens het “Beyond the Spanish Tinge” concert van Paquito D’Rivera en Wynton Marsalis. Jean-Jacques Rojer werd geboren in Groningen, Nederland. Hij verhuisde met zijn Antilliaanse ouders naar Curaçao waar hij opgroeide. Jean-Jacques is de zoon van de Antilliaanse pianist en componist Robert Rojer, en een directe afstammeling van Jacobo Palm en Gerard Palm, leden van de oudste muzikale familie op het eiland Curaçao. Vanaf een jonge leeftijd ontwikkelde hij een interesse in muziek en nam lessen bij verschillende gitaardocenten. Nadat hij in zijn tienerjaren vooral rockmuziek had gespeeld, begon hij daarna jazz en Caribische muziek te studeren, de genres waarin hij zich nog steeds het meeste thuis voelt. Na zijn studie elektrotechniek studeerde hij jazz-gitaar aan het Koninlijk Conservatorium in Den Haag, waar hij in 2003 cum laude afstudeerde. Zijn docenten waren onder andere Eef Albers en Frans Elsen.
Naast gitaar studeerde hij klassiek piano bij zijn vader en bij Wim Statius Muller, en Cubaanse “tres” bij Israel Gonzalez, voormalig lid van het legendarische Septeto Nacional Ignacio Pineiro. Jean-Jacques creëerde onlangs een nieuwe groep met producer Ralph Durgaram, genaamd “Mulato”. Deze groep was een van de hoofdacts tijdens het Curaçao North Sea Jazz Festival in september 2010. Jean-Jacques werkte verder met with  Ilan Chester, Phillip Harper, Izaline Calister, Michael Kanan, Mike del Ferro, Pernell Saturnino, Nederlands Blazers Ensemble, Randal Corsen and Fra Fra sound en anderen.

Kun je wat vertellen over je recente projecten?

Ik ben momenteel bezig met een wereldmuziekproject genaamd Mulato. We hebben een maand geleden tijdens de eerste editie van het North Sea jazz festival op Curaçao gespeeld. Het project is een initiatief van producer Ralph Durgaram, die net uit Amsterdam hier is komen wonen, en mij. Het concept van het project is een mengsel van Caribische popmuziek, soul en jazz, hier en daar gebruik makend van subtiele elektronica. We hebben onder andere opgenomen met Grammy award winnaar Pernell Saturnino op percussie en gastsolist Miguelito Valdés, een geweldige Cubaanse trompettist, lid van de "Afro Cuban All stars". Het is voor mij een zeer interessant project omdat ik veel dingen voor het eerst heb moeten doen: popliedjes en de teksten voor de liedjes schrijven, arrangementen voor blazers en strijkers maken, opnamesessies leiden, evenals het mixen en afwerken. Het zijn allemaal dingen waar ik me nooit echt serieus mee heb beziggehouden. Jazz is muzikaal ingewikkeld maar productioneel, in kleine combo formaat althans, niets vergeleken met de complicaties van de productie van een wereldmuziekproject met een “pop twist”.

Je studeerde jazz-gitaar aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Hoe heeft deze studie je in je ontwikkeling gevormd?

Mijn jaren in Den Haag waren zeker belangrijk voor me. Ik heb op school, maar vooral ook na schooltijd ontzettend veel interessante mensen leren kennen die een belangrijke rol hebben gespeeld in mijn ontwikkeling als musicus en mens. Ik vond het leuk dat er veel aandacht werd besteed aan klassieke muziek en traditionele bebop uit de jaren’ 40 en ‘50, en dus juist geen pop/fusion en Latijns Amerikaanse muziek. Ik ben namelijk fel tegen het studeren van dat soort muziek aan een officiële instelling. Verder vond ik de internationale sfeer op school erg prettig. Ik voelde me er als officieuze buitenlander erg thuis. Wat ik wel wat minder vind aan het studeren van jazz in Nederland is dat de (overigens hele goede) leraren niet in de wereldwijde jazz "scene" zitten. Je hebt er niets aan voor wat betreft het opbouwen van serieuze contacten vergeleken met een studie in Amerika. Ik heb nooit in Amerika gestudeerd, maar wel in New York gewerkt met een Big Band waarin veel musici zaten die nog met hun studie bezig waren. Het viel me toen op dat veel van hen al met grote namen uit de jazz hadden gespeeld.

Waarom ben je er op tegen pop en fusion aan een conservatorium te studeren?

Rock bijvoorbeeld is ontstaan als protest tegen het "establishment". Heel liberaal en tegen het conservatieve in. Mensen die het beoefenden, in het begin althans, hebben het op straat leren spelen. Langharige stoned hippies die niets van muziektheorie weten en ook geen noot kunnen en willen lezen. Vaak komen ze juist daarom ook met hele originele ideeën. Ik vind het raar om dan aan het "serieuze" conservatorium muziek te gaan studeren die door dropouts en outcasts van society gecreëerd is. Het wordt de laatste tijd helaas wel veel gedaan. Het resultaat: gladde en kunstmatige perfecte, maar saaie muziek. 
Bij Latin muziek zie je hetzelfde. In Cuba en Venezuela (waar mijn ouders wonen) wordt klassieke muziek gegeven aan de officiële instellingen. Je leert klassiek op school en speelt salsa op straat. De laatste tijd zijn ze, om inkomen te genereren, begonnen met salsatoerisme. Dan geven ze buitenlandse studenten de kans om officieel Latin aan een instelling te studeren.
Paquito de Rivera bijvoorbeeld is helemaal klassiek geschoold. Zo ook alle andere grote namen uit de Latin jazz en ook wel uit de Amerikaanse jazz.
Zelfs het studeren van jazz studeren aan een conservatorium, hoewel ik het zelf heb gedaan, heeft een dosis bekrompenheid. Degenen die het gecreëerd hebben allemaal op straat leren spelen, of waren klassiek geschoold.

Hoe bereid je je mentaal en fysiek voor op een concert?

Ik doe in de weken voorafgaand aan een concert niets anders dan het werken aan mijn repertoire. Daarbij werk ik afwisselend aan moeilijke technische gedeeltes en improvisaties op die thema’s. Daarbij laat ik me assisteren door een metronoom, op een laag tempo. Het spelen van het correcte tempo is in jazz het moeilijkste van alles. Ik studeer altijd best intensief tot ongeveer een week voor een concert. Die ene week voor een concert doe ik dan veel minder om vermoeidheid in m'n handen te voorkomen. Als ik een serie concerten achter elkaar heb doe ik alleen het nodige om m'n techniek op peil te houden tussen de concerten in. Dit om vermoeidheid te voorkomen.

Wat is je favoriete repertoire?

Het liefst speel ik jazz, standards of eigen nummers. Oude standards vind ik heerlijk, omdat er veel ruimte is voor interpretatie. Zodra je nummers gaat spelen die door andere jazzmusici zijn geschreven kan het zijn dat je in je vrijheid gelimiteerd wordt vanwege de complexere harmonie, die dan ook meteen voor minder interpretatie vatbaar is. Een groot gedeelte van jazz improvisatie is gewoon het opnieuw rangschikken van bestaande ideeën. Toch zijn er veel avonden waar het puur improviseren best veel aan de orde komt. Het spontaan creëren van muziek is waar ik het meest naar op zoek ben bij mijn optredens. Deze spontane creatie komt het meeste voor bij mijn jazzoptredens.

Je bezoekt als musicus regelmatig concerten. Wordt je wel eens zo door een concert van een andere musicus geïnspireerd dat het tot veranderingen in je eigen spel leidt?

Elk concert dat ik bezoek beïnvloedt me op de één of andere manier. Als ik iemand zie spelen die ongeveer dezelfde stijl muziek speel als ik, maar net op een iets andere manier, heeft het meestal best veel invloed op m'n spel en vooral ook op mijn studeerschema. Je gaat jezelf dan automatisch vergelijken met die persoon. De zwakke punten die je dan bij jezelf ontdekt probeer je te verbeteren en de betere aspecten van je spel leer je wat beter waarderen.
Soms gebeurt het ook dat je een heel mooi concert bezoekt en gegrepen word door pure schoonheid en muzikaliteit. Dat herleeft dan altijd in mij mijn zin in muziek maken en is dan tevens een bevestiging dat ik niets anders liever had willen doen.

Heb je nog een tip of advies voor lezers?

Vergeet niet te leven. Als je niet leeft kun je geen muziek maken. Niemand wil een robot op het podium zien die perfect speelt maar niets van leven in zijn spel heeft. Ik heb die fout vaak genoeg gemaakt. Weken voor een concert alleen maar studeren en studeren en daarna heel gespannen en onmenselijk spelen. Wat me altijd is opgevallen is dat de virtuoso's van vroeger bijna allemaal kleurrijke, excentrieke levensgenieters waren. Die romantische tijden zijn denk ik jammer genoeg grotendeels voorbij. Maar we moeten ook niet naar het tegenovergestelde gaan. Het moeilijke is een balans te vinden tussen studeren en leven. Vooral als je je brood verdient met repertoire dat veel persoonlijke inzet vergt, wordt dat best lastig.

Jean Jacques, bedankt voor het interview!

De volgende E-zine verschijnt in december.